De Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties heeft donderdag met een onverwacht comfortabele marge besloten een nieuwe onderzoeksmissie in te stellen naar de onderdrukking door Iran van de massaprotesten die het land sinds september in beroering hebben gebracht.
De motie werd aangenomen met 25 stemmen voor, 6 tegen en 16 onthoudingen. Activisten in de zitting stonden op en juichten nadat het resultaat was voorgelezen door de voorzitter van de raad, en sommige diplomaten sloten zich aan bij hun enthousiaste applaus.
Tijdens de openingswoorden gaf Volker Turk, Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, een overzicht van de gebeurtenissen sinds het protest van medio september uitgroeide tot een landelijke opstand tegen het regime.
De 35e bijzondere zitting van de Mensenrechtenraad werd gehouden na een officieel verzoek dat op 11 november werd ingediend door Duitsland en IJsland, met de steun van meer dan 40 andere staten.
De Hoge Commissaris van de VN voor de mensenrechten bekritiseerde het doden van demonstranten en het gebrek aan verantwoordelijkheid voor de daders van wreedheden tegen de bevolking als onderdeel van het hardhandig optreden tegen afwijkende meningen.. Hij uitte ook zijn bezorgdheid over het "onnodige en onevenredige" gebruik van geweld tegen demonstranten en het hoge aantal arrestaties en doodvonnissen tegen demonstranten. "De veiligheidstroepen .. hebben gebruik gemaakt van scherpe munitie, schroothagel en andere metalen kogeltjes, traangas en wapenstokken," zei hij.
De vertegenwoordiger van het Iraanse regime bij de bijeenkomst in Genève, Khadijeh Karimi, uitte eerder de gebruikelijke beschuldiging dat westerse landen de rechtenraad gebruiken om Iran tot mikpunt van kritiek te maken. Mensenrechtenactivisten beweerden het tegendeel en legden bewijzen voor van de moord door het regime op honderden onschuldige en ongewapende demonstranten, waaronder tientallen tieners en minderjarigen, en van de opsluiting en marteling van duizenden.
Twee maanden geleden kwam de recente opstand niet voort uit economische onvrede, maar uit de begrafenis van een 22-jarige Koerdische vrouw die was vermoord door de "moraalpolitie" van Teheran. Mahsa Amini raakte op 13 september in coma en stierf kort nadat ze was meegenomen voor heropvoeding omdat ze "verkeerd gesluierd" was. Als reactie op het incident begonnen protesten, die zich sindsdien over tenminste 243 steden hebben verspreid.
Sinds het begin van de opstand heeft Ali Khamenei, de Opperste Leider van het regime, de veiligheidsdiensten en het leger opgedragen gruwelijke moordpartijen uit te voeren, en hij heeft nu helikopters, pantservoertuigen en zware wapens naar Iraans Koerdistan gestuurd om een einde te maken aan de aanhoudende protesten van de burgers.
In de steden Javanrud en Piranshahr openden de IRGC en andere veiligheidstroepen op 21 november het vuur met krachtige machinegeweren van hoog kaliber op hulpeloze burgers, waarbij tientallen doden en nog veel meer gewonden vielen. De IRGC zou in het gebied een zenuwgas hebben gebruikt, met braken, huiduitslag en hevig hoesten tot gevolg, aldus de eerste berichten van Koerdische media.
VN-mensenrechtenchef Volker Türk zei verder: "Het toenemende aantal doden bij protesten in Iran, waaronder die van twee kinderen in het weekend, en de verharding van de reactie van de veiligheidstroepen onderstrepen de kritieke situatie in het land."
Sinds het begin van de protesten zijn er tenminste 57 kinderen gedood. Op 17 november doodden veiligheidstroepen de 10-jarige Kian Pirfalak. Hij reisde met zijn familie naar huis toen de veiligheidstroepen op hun voertuig begonnen te schieten. Ook Nika Shahkarami, Sarina Ismailzadeh, Siavosh Mahmoudi en talrijke andere minderjarigen zijn het slachtoffer geworden van het dodelijke optreden van het regime.
"UNICEF blijft diep bezorgd over berichten over kinderen die worden gedood, verwond en vastgehouden. Ondanks een gebrek aan officiële gegevens zijn sinds eind september naar schatting 50 kinderen omgekomen bij de maatschappelijke onrust in Iran... Dit is angstaanjagend en moet stoppen," zei het VN-agentschap voor kinderen zaterdag in een verklaring.
Op 16 november werd een resolutie waarin schendingen van de mensenrechten in Iran aan de kaak worden gesteld, unaniem goedgekeurd door de Derde Commissie van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Dit is de 69e VN-resolutie die de gruwelijke en herhaaldelijke schendingen van de mensenrechten door Iran aan de kaak stelt.